“Wijsheid is het vermogen je open te stellen” – afscheidsinterview Jan Alers als bestuurslid
Door Damiaan, mede coördinator en pionier van de Walk of Wisdom.
“‘Dit is wat ik wil’, wist ik toen ik jullie website opende. Een dierbare vriendin logeerde bij ons omdat ze de Walk of Wisdom aan het lopen was. Wat ze erover vertelde, prikkelde mij. Ik ben planoloog en hou van kaarten en routes. Mijn mooiste jeugdboek was ‘Wonderen van het Woud’. Ik hou van verwondering en bezieling. Intuïtief voelde ik hoe dat in de Walk of Wisdom allemaal samenkwam.”
Jan Alers was 8 jaar adviseur en bestuurslid van de Walk of Wisdom. Ik leerde hem kennen in de tuin van mede-ontwikkelaar Manja Bente. Net als toen, komt bij dit interview een gloed over zijn gezicht als hij ergens vol van is. Zijn gebaren krijgen dan haast een eigen leven, alsof iets buiten hem aan de touwtjes trekt. Als ik met hem praat, wordt duidelijk: de beweging komt van binnen.
Jan: “De Walk of Wisdom is niet zomaar een mooie route van A naar B. Het is een bezielde route. Hij is met liefde gemaakt en mensen lopen de route vaak met een intentie. Om iets van zich zelf naar buiten te brengen, tot bloei te laten komen. Voor mijn gevoel wordt iedere keer dat een pelgrim dat doet, de route zelf ook bezielder en met die intentie ‘geladen’.
Ziel staat bij mij voor datgene wat een mens uniek maakt. Het is wat je ècht, van binnenuit bent. Je levenspotentie. Iedereen heeft die potentie, al is die voor iedereen anders. Het lopen van de Walk of Wisdom biedt een mogelijkheid om te ontdekken wat die is, om die te helpen ontvouwen.”
“Ik zie een ontwikkeling waarbij we steeds meer consumenten van de aarde worden. In mijn werk voor een woningcorporatie stapelen we door het tekort aan ruimte woningen op elkaar. Op 26 hoog wordt de afstand tot de aarde heel groot. Mensen brengen steeds meer tijd thuis door, tussen betonnen muren. In parallelle, digitale werelden. Het contact met de aarde gaat verloren. Terwijl: contact met de aarde is heel belangrijk voor mij.
Door naar buiten te gaan en te wandelen in de natuur, ga je weer voelen. Er komen endorfine stofjes vrij. Geen moment of plant is hetzelfde. In de onvoorspelbaarheid van wind, storm of regen ervaar je de nietigheid van de mens. De wreedheid van de natuur fascineert me: dieren eten elkaar op, planten concurreren om licht. Het gaat om overleven. Tegelijk is de natuur een web van verbondenheid en wederzijdse afhankelijkheid.
Het zit allemaal zo ingenieus in elkaar, tot in de kleinste details. De natuur is een wonder waar wij deel van zijn. Neem het ego. Het ego hoort bij onze menselijke natuur. Het heeft iets positiefs: het beschermt ons. Het ego moet er zijn. De vraag is: kun je het ego dienstbaar maken aan je ziel? Ik hoop dat mensen zich die vraag stellen.
De Walk of Wisdom is behalve natuur ook mensen. De vrijwilligers die je startpakket maken en versturen of de vertrekceremonies begeleiden. De gastgezinnen waar je overnacht. De ontmoetingen onderweg. Overal op de route kom je op markeringsbordjes het mooie symbool van de zaailing tegen, ontworpen door Huub en Adelheid Kortekaas. De route is verbonden met de 750 jaar oude traditie van de Stevenskerk en de 1.000 jaar oude Nicolaaskapel. Het zijn uitnodigingen om over je essentie na te denken en je te verwonderen. De Walk of Wisdom is een weefsel, waar je voor een week onderdeel van bent en iets van jezelf in achter laat.“
“Het streven naar harmonie is een belangrijke drijfveer voor me, maar niet van het al te romantische. Zonder donker is er geen licht. Er is leed. Dat is gewoon zo. Het gaat erom of je het kan accepteren en je kunt openstellen voor wat er nog meer is. Wat komt er dan? Zoals ze bij Martial Arts zeggen: ‘sta je fout, dan sta je goed’. Verspil geen energie aan hoe het kwam dat je fout stond. Open je voor de kansen die er nog zijn. Vertaald naar pelgrimeren: accepteer je wat op je pad komt? Doe je er wat mee of laat je het lopen? Kun je die keuze bewust maken?
Als je ergens voor gaat, valt je toe wat je nodig hebt. Zo helpt het hebben van een droom om de mogelijkheden te zien die droom waar te maken. Maar je moet eerst de droom hebben, anders zie je de mogelijkheden niet. Zelf vraag ik me vaak af in situaties: wat wil hier gebeuren? Ik geloof dat mensen van nature iets goeds in zich hebben. Ik wil helpen om dat goede naar boven te halen. Die instelling is mijn levenshouding: ik neem haar gedurende mijn dag mee. Het zit in kleine dingen. Een glimlach naar een medemens kan al van betekenis zijn. Sinds ik zo kijk, krijg ik vaak een glimlach van het leven terug. Ik ervaar dat als een grote rijkdom. Maar ‘je moet het eerst zien, voordat je het doorhebt’, zei Johan Cruijff al.‘”
“Ik ben blij dat ik de afgelopen 8 jaar met deze instelling achter de schermen van de Walk of Wisdom een bijdrage heb kunnen leveren aan de ontwikkeling van de pelgrimsroute. Ik vind het heel erg mooi hoeveel mensen er als vrijwilliger bij betrokken zijn. Het loopt allemaal zo goed. Ook de vele praktische zaken die pelgrims op de route waarschijnlijk niet zien. Over de manier waarop je dat moet organiseren, hebben we veel gesprekken gevoerd. Er zijn heel wat modellen langs gekomen. Het waren soms scherpe gesprekken. Zo’n proces kun je niet pushen, je kunt het wel helpen laten gebeuren.
Zo hebben we de taken van de stichting opgedeeld in verschillende taakgebieden [D: zoals markeren, pelgrimsbureau, vertrekceremonies, etc.]. Waarbij een of twee vrijwilligers mede eigenaar worden van één van de taakgebieden. Met een kleine stichting met weinig geld kunnen we zo toch veel doen. Mijn advies is die ingeslagen weg voort te zetten. Uiteraard met heldere afspraken over elkaars verantwoordelijkheden. Maak verder niet al te grote beleidsplannen. Het leven groeit en evolueert zelf ook zonder beleidsplannen. Laat de Walk of Wisdom organisch verder groeien vanuit wat er is.
Tip: organiseer een jaarlijkse ontmoetingsdag voor pelgrims met verhalen, eten, muziek. Waar belangstelling is voor de ziel. Waar hart, hoofd en gevoel met elkaar verbonden worden. Ik denk dat daar behoefte aan is.
Na 8 jaar bestuurswerk maak ik nu ruimte voor een ander. Ik wil zelf ook ruimte voor iets nieuws. Wel blijf ik aan als markeerder. Ik ben met mijn hart met de Walk of Wisdom verbonden. “
“Wat wijsheid is? Het vermogen je open te stellen voor wat zich vanuit je binnenste wil ontvouwen.”
Jan Alers, markeerder van de Walk of Wisdom en voormalig bestuurslid