Walk of Wisdom met een coach
Ted van Rijt en René van Nieuwkuijk ontmoetten elkaar op de ‘voorproefdag’ dit voorjaar. René vond in Ted de begeleider die hij zocht om de inhoud van zijn pelgrimage te helpen verrijken. Het werkte.
Lees hun verhaal.
René schrijft:
Dit voorjaar nam ik deel aan een ‘voorproefdag’ voor de Walk of Wisdom. Op een mooie zaterdag lopen we met een twintigtal mensen onder wie drie begeleiders, door een lente-ontluikende Ooypolder. Een van hen is Ted van Rijt.
Een week later besluit ik mij in te schrijven om de hele pelgrimsroute te gaan lopen. Pelgrimeren is voor mij nieuw. Wel heb ik al vaker retraites gedaan. Daarbij is er altijd een begeleider; daarmee bespreek ik dan mijn levensvraag van dat moment, het onderwerp dus van die retraite. De coach gidst mij door mijn innerlijk proces. Dat is ook wel nodig weet ik. Want mijn neiging is groot om op gewiekste wijze om de eigen hete brij heen te draaien. Zo vind ik het dus vanzelfsprekend om ook bij deze pelgrimage een gids voor mijn ziel te zoeken.
Mijn wandelschoenen staan al klaar. Maar alvorens mij in te schrijven trek ik een paar stoute schoenen aan en benader Ted. Tijdens de voorproefdag viel hij me op. En ik heb geluk. Want het toeval wil dat Ted zelf aan het zoeken is hoe hij zich als professional in geestelijke begeleiding wil verhouden tot de Walk of Wisdom. Mijn verzoek geeft hem de mogelijkheid deze vorm te ervaren. Een duidelijk geval dus van een Win-Wandel-Win-situatie!
Teds ‘Talk of Wisdom’
We starten met een voorgesprek over de vraag die ik mee op stap wil nemen. Mijn persoonlijke levensvraag die de aanleiding is voor mijn pelgrimage. Dankzij Teds ervaring en zijn luisterkwaliteit leidt dat tot nog wat aanscherping. Voor mij zeer zinvol. Want ik krijg daardoor verbinding met Ted en het voedt mijn alertheid op ontwijkgedrag. We spreken af dat ik hem tussentijds kan bellen voor een klankbordmoment.
Thuis gekomen schrijf ik de laatste versie van mijn pelgrimsvraag op een papiertje en stop dat in mijn reistas: “Welke vorm wil ik vinden om mijn ‘ik’ (competenties) te laten rijpen om in te zetten in het werk/de wereld?”
Ik loop lekker. Ben in vorm. Het is bewolkt en niet erg warm. In de Groenlanden breekt de zon door, juist op het moment dat een rust mij goed zal doen. Achter wat struiken ontwaar ik een omgevallen boom die mij als bank en als bed aantrekt. Wat heb ik daar heerlijk op gelegen! In die rust treft mij de binnenwereld van die afgestorven en gevallen boom. Ik realiseer me dat ik foto’s kan maken met mijn mobiel! (Die ik eigenlijk uitsluitend bij me heb voor het onderweg regelen van slaapplaatsen.)
Ik wil mijn pelgrimage een weg naar binnen laten zijn. En ‘vorm’ is dus een concreet aandachtspunt. Vorm vinden. Want mijn vormen van voorheen voldoen vaak niet meer. Daardoor richt mijn blik zich vanzelf op sporen (vormen) die verwijzingen naar een binnenwereld zijn. Vervolgens gaan mij steeds vaker zulke ‘toegangen’ opvallen, vooral in de natuur. Luikjes naar wat je net niet ziet maar misschien vermoedt. En ik fotografeer ze, deze poortjes naar …?
Wat ziet Ted?
Mijn tocht loopt al op de helft en ik maak me bezorgd: zie ik nèt niet wat ik zoek? Maak ik er een ‘zwalk of wisdom’ van?
Want ik vind het leuk. Ik geniet van de natuur, de stilte, de tijd, de ruimte, de ontmoetingen op mijn slaapadresjes. En van het fotograferen. Volgens mij ben ik volledig in het ‘nu’. Maar, vraag ik mij af, de weg naar binnen is toch een queeste, een beproeving, een confrontatie met jezelf? Aha, ik heb hem door, jaja mezelf: met die foto’s ontwijk ik mooi mezelf! Hoe concreter hoe beter? Welnee: het binnen blikken in een microkosmos is mijn verdwijntruc. Ik loop mij in de val.
Het moment om Ted te bellen voor een toets. We spreken af in St. Walrick bij de Hatertse vennen. In alle rust kan ik mijn verhaal met hem delen. Vertellen over mijn wederwaardigheden. Het briefje erbij pakken met mijn prangende levensvraag. Foto’s laten zien. En … mijn bezorgdheid uiten. Lekker aan de koffie met taart bij St. Zwalrick; is dit pelgrimeren?
Het wordt een geanimeerde ontmoeting. Ted toont zich oprecht nieuwsgierig en ook enthousiast. Hij spiegelt me dat ik me heel natuurlijk voeg naar hoe het loopt. Het lijkt erop dat ik de vreugde van mijn verhaal aan hem overbreng. Zijn reactie is helder: “Volgens mij ben je alleen maar met je vraag bezig. En je kiest voor je eigen urgentie.”
Hij vindt mijn verslag zelfkritisch en genuanceerd. Heeft volstrekt niet het gevoel dat ik een rondje rond de kerk loop, om mezelf heen draai of in de valkuil van het redeneren stap. Juist mijn concrete oog op wat niet meteen te zien is, vindt hij over de kern van mijn vraag gaan. Het lijkt erop dat Ted het meer over verschijnen dan over verdwijnen vindt gaan.
Ik krijg het gevoel dat hij niet enkel mijn woorden beluistert. Hij lijkt door de verhullende vensters van mijn woorden heen een andere kant te horen klinken. Hij laat zich evenmin afleiden door mijn lol in het spelen met taal. Daarom is zijn reactie geruststellend; Ted lijkt de stem van een (mogelijke) andere kant te vertolken door met liefdevolle aandacht naar mij te luisteren. Ik ervaar dat als een gerijpte deskundigheid die enerzijds eenvoud uitstraalt maar zeker niet vanzelfsprekend is. Ik ervaar Ted als kenner van een (of) andere kant en ik herken dat dàt de reden is dat hij mij was opgevallen op die voorproefdag. Een uitstekende gids voor de ziel.
Winterse warmte
Met een uit- èn toegerust gemoed kan ik verder op tocht.
Dat heb ik nodig want de natuur trakteert ons die week op winterse taferelen, ook al is officieel de lente al ingetreden. De dagen blijven vrieskoud. Wat heerlijk dat ik nu kan teren op een opgeladen warmtebron. Ik rits mijn jas goed dicht, maar het venster van mijn fotoapparaatje kan gelukkig wijd open. Dat levert ruim 600 plaatjes op, blikken naar binnen.
Daarnaast verzamel ik in mijn dagboek woorden rond mijn pelgrimsvraag. – Hoe ‘vertaal’ ik een obstakel in een kans? – of – Eigen krachtpatser. – maar ook – Je bent wat je zwijgt. – en – Beeldvormgever. – Ik krijg veel binnen(k)antwoorden.
Een beeldvormgever helpt een ander om, beginnend bij het gevolg, mogelijke oorzaken op het spoor te komen. Hij gebruikt visuele beelden om dat bewustwordingsproces op gang te brengen. Misschien kan ik mijn foto’s daarvoor in mijn werk gaan gebruiken.
“Dokter, ik heb geen ziekte, niet lichamelijk noch psychisch. Ik heb zoekte. Ik heb een beeldvormvinder nodig die mij helpt mijn zoekte in kaart te brengen.” Zoekte gaat over levensvragen. Zoekte gaat veel verder dan een pelgrimage lang is.
Onderweg krijg ik het gedicht van de scheurkalender van die vrijdag cadeau. Geschreven door de Argentijn Roberto Juarroz:
Het ene zoeken
is altijd het andere vinden.
Dus om iets te vinden,
moet je iets zoeken dat het niet is.
De vogel zoeken om de roos te vinden,
de liefde zoeken om ballingschap te vinden,
het niets zoeken om een mens te ontdekken,
naar achteren gaan om vooruit te komen.
De clou van de weg ligt
niet zozeer in zijn splitsingen,
zijn verdachte begin
of zijn twijfelachtige einde,
maar in de bijtende humor
van zijn tweerichtingsverkeer.
Men komt altijd aan,
maar altijd elders.
Alles gaat voorbij.
Maar de andere kant op.
Terugblikken
Geen proces zonder terugkijken. Zo zit ik een week later weer bij Ted aan tafel. Bij het tweede deel van mijn tocht valt hem het zoeken in taal op. Het begon met de concreetheid van beelden en vervolgde in spelen met taal.
Het kenmerkende aan levensvragen is dat er geen letterlijke antwoorden op zijn; daar gaat dat prachtige gedicht van Juarroz over. Toch heb ik gevonden: de kunstenaar die ik ben, is weer terug.
Tegen mijn werkgever zeg ik:
Ik ben creatief en ik heb diepgang;
gebruik die.
Laat mij die exploreren,
definiëren,
omdenken.
Eeuwig zonde als je dat laat liggen.
Ik kan me niet voorstellen dat ik zonder de ‘Talk of Wisdom’ van Ted tot deze helderheid had kunnen komen. Daarom ben ik dankbaar over wat mij is toegekomen. Over Teds subtiele steun. We voerden geen lange en zware gesprekken. Ik liet hem toe in mijn ziel. Dat is de voorwaarde voor coaching. Als het zout in de pap; niet veel maar smaakbepalend. Dat voorproeven is mij uitstekend bevallen!
Dankjewel Ted.
René van Nieuwkuijk