Op pad met de burgemeester van Wijchen: Renske Helmer

De burgemeester van Wijchen – Renske Helmer – is ambassadeur geworden van de Walk of Wisdom. Co-coördinator Damiaan ging met haar wandelen en schreef onderstaand verslag.

Vandaag stap ik uit in Wijchen, één van de elf gemeenten aan onze route. Het heeft net geregend en ik kijk naar het centrale monument van de stad: een gaaf 17e eeuws kasteel dat werd gebouwd door een dochter van Willem van Oranje: Emilia. 400 jaar oorlog en conflict in de wereld, maar dit kasteel werd nooit door strijd geraakt. Uitzonderlijk. 

Bij het stadhuis stapt burgemeester Renske Helmer in wandelschoenen naar buiten. Renske – ik mag tutoyeren – zei ja op onze vraag om ambassadeur van de Walk of Wisdom te worden. Op één voorwaarde: ze wilde eerst persoonlijk kennismaken. We gaan het ommetje lopen dat de gemeente speciaal voor onze pelgrims ontwikkelde (link). 

Verwacht van mij geen kritisch stuk over deze burgemeester: Renske hielp als wethouder in Nijmegen bij onze acties tegen zwerfafval op de Waalstranden. Ze prikte persoonlijk mee en zorgde dat bezoekers voortaan bij de ingangen papieren afvalzakjes kunnen meenemen. Een systeem dat nog altijd functioneert. Zo iemand zie ik graag als burgemeester. Over de mensen die al die troep achterlaten, ben ik minder positief!

We kijken naar de dreigende lucht. “Zal ik teruggaan voor een paraplu?”, vraagt Renske. We  lachen wat en halen onze schouders op. Ze ontpopt zich al gauw tot stadsgids: “Mij is verteld dat in dit laantje veel Wijchenaren hun eerste zoen krijgen.” 

Via de terrassen van het centrum komen we bij de Wijchense Meren. De burgemeester wandelt er graag met haar man en vertelt enthousiast dat de wateren terughoudend beheerd worden. Om de natuur een kans te geven. 

Al snel stelt ze vragen over de Walk of Wisdom. Hoeveel mensen lopen er? Antwoord: Jaarlijks 2.500-3.000. Sinds de opening in 2015 +- 17.000. Ze knikt instemmend als ze hoort dat pelgrims met weinig geld korting krijgen voor een startpakket.

Pelgrims: een ander soort mensen?

Renske woonde in Nijmegen in een volkswijk. “Kennissen van mij begrepen niet dat ik destijds in Nijmegen in Wolfskuil ging wonen. Ze zeiden: ‘In die wijk wonen ASM mensen: ander soort mensen.’ Ik heb me daar altijd enorm tegen verzet. Wie ben je om te oordelen over een ander? De een zit graag met een BBQ in de voortuin en de ander gaat naar het theater.”

Ze kan zich alleen niet voorstellen dat bewoners van haar vroegere straat zich als pelgrim inschrijven. “Waarom niet?” vraag ik. Worden pelgrims door hen als “ander soort mensen” gezien?

Hardop onderzoeken we de vraag of pelgrimeren vooral voor ‘hoger’ opgeleiden is. Ik verzet me daar tegen: pelgrimeren doe je immers met je voeten en je gevoel. Daar hoef je niet voor gestudeerd te hebben. Dat blijkt wel uit de praktijk van onze pelgrimsroute. De een gaat op pad met een vriendin die net genezen is van kanker, om te vieren dat het nog kan. De ander rouwt alleen en in stilte om een dierbare door de mooie natuur rondom Nijmegen. Weer een ander denkt al wandelend na over nieuwe stappen in het leven. De behoefte om op pelgrimstocht te gaan, kan bij iedereen opkomen. 

Kan pelgrimeren mensen met elkaar verbinden? Het is de inspiratie achter ons tocht, vertel ik. Onder het stof van dagen wandelen, vallen verschillen tussen mensen weg. In de natuur maakt het niet uit op wie je stemt of hoe rijk je bent. De fysieke inspanning van het lopen en het onderweg zijn, maken emoties los en geven aanleiding tot ander soort gesprekken. Over wat je inspireert. Wat je raakt. Waar je tegenaan loopt. 

Tijdens het praten, lopen Renske en ik afwisselend naast of voor elkaar, afhankelijk van de breedte van het pad. Ik besluit tot een wedervraag: “Waar haal jij eigenlijk je inspiratie vandaan?” 

Renske kijkt me even aan. Daarna hoor ik haar al wandelend nadenken: “Waar ik het vandaan haal…? Ik denk gewoon van het leven zelf… De kansen die het leven geeft, moet je pakken.” [volgt een boeiend inhoudelijk gesprek, waarvan ze de inhoud begrijpelijk liever privé houdt. Dat respecteer ik natuurlijk. Het raakte me in ieder geval. Ik vind het fijn mens, deze burgemeester.]

“Is zo’n baan niet hartstikke druk?” vraag ik. Renske is burgemeester van een gemeente van 42.000 inwoners. Renske: “Ja het is druk, maar ook leuk! Ik mag leiding geven aan de democratie.” Gloedvol praat ze over de vele contacten en het werk dat ze doet. Het ene uur helpt ze ouders troosten van een overleden kind, het volgende uur gaat ze langs bij de carnavalsvereniging. Het is het leven zelf. 

Tijdens onze wandeling wordt ze hier en daar vriendelijk begroet. Telkens groet ze hartelijk terug. Ze kijkt me regelmatig met levendige ogen aan. Hier loopt iemand in haar element.

Aan het eind van het ommetje trakteert ze op een colaatje in het kasteel. Een kasteel dat Emilia, de dochter van Willem van Oranje, ooit mede betaalde dankzij de verkoop van een kostbare parelketting.

“Kijk eens omhoog,” wijst Renske naar de gevel van het kasteel. “Mors sceptra ligonibus aequat”, staat er: de dood maakt vorst en slaaf gelijk. “Iets voor de pelgrims, ter overdenking.”

Ook het ommetje door Wijchen lopen?

De gemeente Wijchen vond het maar niks dat de Walk of Wisdom route niet door het centrum van Wijchen gaat. Hoe kun je nu ons prachtige kasteel en de Wijchense Meren overslaan!

De gemeente ontwikkelde daarom speciaal een ommetje vanaf de route door het centrum. Voor pelgrims die een dagtocht lopen een ideale route naar het station. Voor pelgrims die de route als meerdaagse tocht lopen, waarschijnlijk een omweg. Tenzij je natuurlijk graag het kasteel ziet, een terrasje wil pakken of inkopen wil doen. 

Het ommetje begint op routekaart 24 vanaf bolletje 6: kijk hier. Je komt langs twee meren, een ‘liefdeslaantje’ en een kapel waar je een kaarsje kunt branden. Na station Wijchen keer je via een nieuwbouwwijk op de route terug.