“Op een stille vroege ochtend in zacht zonlicht” – Thomas Verbogt

,

Verslag van de pelgrimslauden van zaterdag 2 februari door Damiaan Messing

Deze maand was ik “voorlezer van dienst” bij onze pelgrimslauden: een bezinningsmoment bij zonsopgang iedere eerste zaterdag van de maand. We maken dan een stille omgang door de verlaten Nijmeegse Stevenskerk en verzamelen rond een unieke uitgave van Seizoenen van het Leven: een hedendaags getijden- en pelgrimsboek. Als voorlezer van dienst koos ik hieruit de bijdrage van Thomas Verbogt: ‘edelmoedigheid’ (zie onder).

Het was alweer de achtste pelgrimslauden, die we organiseren om de Walk of Wisdom meer rituele diepgang te geven. De pelgrimslauden is een moderne variant op de gebeden die dagelijks worden gehouden in christelijke kloosters. De ‘lauden’ is het ochtendgebed, dat idealiter bij zonsopkomst wordt gebeden (meer). Bij onze moderne variant hebben we het gebed vervangen door stilte, een trage wandeling door de oude kerk (1273) en het voorlezen van een verhaal over levenswijsheid.

Net als voorgaande keren waren we ook vandaag met een kleine groep: vier vrijwilligers, twee belangstellenden en twee pelgrims die na afloop aan hun pelgrimstocht begonnen. Terugkerend ritueel: bij de koffie achteraf stelt één van ons de kritische vraag of zoveel moeite voor zo weinig mensen wel past. Het is flink wat geregel en we moeten er vroeg voor uit bed – met het langer worden van de dagen steeds vroeger. Maar de meesten hebben het er voor over. Ik ook.

Ik ben de afgelopen maanden gaan houden van het zachte zonlicht dat al een half uur voor zonsopgang door de hemel sijpelt. Terwijl ik op de fiets naar de Stevenskerk rijd, trekt het donker langzaam uit de lucht en de vroegte smoort elk geluid tot een fluistering. Ik ben nog niet helemaal wakker en mijn afstand tot de wereld is nauwelijks groter dan tot de dromen waar ik net vandaan kom. Het leven begint weer opnieuw en ditmaal met bezinning.

Ik hou van de zwijgende verbondenheid als we langzaam achter elkaar door de hoge ruimte van de kerk stappen. Ik zie de namen op de houten borden tegen de wand: een genealogie van predikanten tot eeuwen terug. De teer gerestaureerde, wonderlijkse fresco van een gekruisigde vrouw met baard. Het gietijzeren hek, de middeleeuwse stenen pilaren. Wij lopen hier in de lijn van de geschiedenis en zijn er onderdeel van, niet zomaar getuige.

De stilte en het luisteren, de voordracht en de echo: voor deze bezinning is de ruimte bedoeld en zo nemen we de kerk weer in gebruik. Zoals ze vroeger deden, maar dan net even anders. Zo gaat en lééft de cultuurgeschiedenis. Al sta ik er alleen: hier wil ik zijn.

Damiaan Messing.

edelmoedigheid
door Thomas Verbogt

In 1997 schreef ik de roman De zomerval, waarin de stiefvader van mijn hoofdpersoon zegt dat alles in het leven gaat om interesse, zorg en aandacht. Dat ik dat schreef overkwam me, zoals het meeste dat ik schrijf, en wat me overkwam waren mijn ouders, mijn opvoeding, het leven waarin ze me binnen voerden, hun leven dat ze doorgaven. In die opvoeding en later ook in onze gesprekken ging het vaak over edelmoedigheid. Dat moest vanzelfsprekend zijn. En edelmoedigheid hoort bij interesse, zorg en aandacht.

Soms vraagt iemand me waar mijn boeken over gaan of mijn toneelstukken. Dan moet ik meestal zoeken naar een antwoord, want daar kom ik achter terwijl ik verder schrijf en daarmee ben ik nog lang niet klaar. Lopend in en rond Nijmegen ben ik in mijn kindertijd. De stad is anders dan nu. Van die stad vind je zo nu en dan iets terug op een stille vroege ochtend in zacht zonlicht, zeker als je in je eentje bent. Die omstandheden zoek ik nog steeds graag op en dan weet ik ook weer waarom ik soms, nee vaak heimwee naar Nijmegen heb. Nijmegen is het huis van vroeger, ik kom mijn ouders weer tegen. Ze zijn zo jong als ik me van een oude foto herinner, genomen aan het begin van de jaren vijftig, ze lopen de nieuwe tijd in, mijn moeder heeft een bos bloemen in haar handen, mijn vader een radio onder zijn arm. Ze vragen wat ik al die jaren gedaan heb.

‘Geschreven, ‘ antwoord ik.
‘Waarover?’
‘Edelmoedigheid natuurlijk.’
Nu ik hen de nieuwe tijd in zie lopen, door Nijmegen, door een herfststad vol kamermuziek, weet ik het antwoord meteen.

Thomas Verbogt

Uit Seizoenen van het Leven: een hedendaags getijden- en pelgrimsboek (meer).

Volgende pelgrimslauden

De volgende pelgrimslauden is op zaterdag 2 maart om 07.31u in de Nijmeegse Stevenskerk. Duur: tien minuten. Kosten: geen. Wees op tijd: de deur gaat dicht! Meer.

Stevenspedel bij de pelgrimslauden
Stevenspedel bij de pelgrimslauden