Greetje Kuiken: Walk of Wisdom and Compassion

De Walk of Wisdom werd voor Greetje Kuiken gaandeweg een “Walk of Wisdom and Compassion”. Over haar tocht uit 2023 schreef ze onderstaand verslag. Tekst en foto’s door Greetje Kuiken.

In april ‘22 werd ik geopereerd aan een tumor in mijn ruggenmerg. Gemotiveerd om te werken aan zoveel mogelijk herstel van de ontstane neurologische schade, ontstond bij mij het idee om de Walk of Wisdom te gaan lopen. Als fysieke uitdaging en om al wandelend door de natuur ruimte te geven aan verwerking en bezinning. 

Eerste vogelringetje en uitdaging voor pelgrim nummer 12874 

In april, een jaar na de operatie, begin ik bij de Stevenskerk verwachtingsvol aan mijn pelgrimstocht van 15 dagen. Al snel verlaat ik de stad en loop ontspannen door de Ooijpolder naar hotel Oortjeshekken waar ik verrassend blij mijn eerste vogelringetje in ontvangst neem. De kop is eraf!

Het pad gaat verder naar Persingen, het kleinste dorp van Nederland, bestaande uit een kerk en enkele boerderijen. Ik begin me wat zorgen te maken. Het kleipad waar ik vanochtend door de B&B gastvrouw voor ben gewaarschuwd…. na alle regen de afgelopen dagen ga ik er vast en zeker tot over mijn enkels in. En ik vraag me bezorgd af of het wel gaat lukken om zonder hulp met het Persingense Veer aan de overkant te komen.

Speurend kijk ik om me heen, op zoek naar andere wandelaars maar er is niemand te bekennen. Ineens valt de spanning van me af; er is vast nog nooit iemand midden op het meertje gestrand. Het doet me grinnikend denken aan de uitspraak van Oscar Wilde: ‘mijn leven was een aaneenschakeling van rampen waarvan de meeste nooit gebeurd zijn.’

Op de pont draai ik aan het wiel en breng mezelf langzaam naar de overkant. Na een vermoeiende overtocht meer ik aan en zie aan de oever van de overzijde twee wandelaars op de pont afkomen…. Oh, had ik nu maar even gewacht! Uitpuffend van de inspanning constateer ik tevreden dat het niet echt iets uitmaakt; het voelt fijn dat ik het alleen heb gefikst.

Behendig manoeuvreer ik mezelf daarna over het kleipad, dansend van links naar rechts om net op tijd voor een enorme plensbui terug te zijn in de B&B. De gastvrouw kijkt heel verbaasd naar mijn schoenen en broek … nog aardig schoon!

Compassie

De volgende dag stijgt het pad naar de Heerlijkheid Beek. Als snel ben ik achter adem en mijn rugzak en benen voelen belabberd zwaar aan. Hoewel de Elyzeese Velden prachtig zijn, zakt de moed me in de schoenen. Waar ben ik toch aan begonnen … tot het woord compassie me te binnenschiet.

Ik moet denken aan mijn tocht rond de Annapurna in Nepal waar ik veel van mezelf heb gevraagd om de Thorung La (5416m) te bedwingen maar nu hoeft dat niet. Stap voor stap ga ik verder. Stilstaan. Op adem komen. Kijken. Genieten. Steeds opnieuw. Af en toe ga ik zitten op een bankje of een boomstam en kijk om me heen. Wat is het hier vredig en mooi.

De wandeling over de heuvels lijkt wel een metafoor voor het leven. Soms loopt het ontspannen over een gemakkelijk bospad met mooie vergezichten en andere momenten struikel ik bijna over een boomstronk of moet wankelend op een blubberpad mijn best doen om niet in de modder onderuit te gaan. Verbaasd sta ik ineens boven op de Duivelsberg; de berg is al bedwongen en ik ga pannenkoeken eten in het restaurant!

Het is oké om bang te mogen zijn

Na mijn vertrek uit Kranenburg kijk ik erg uit naar het pad door het Reichswald. Ik heb lang getwijfeld of ik dit wat stillere deel van de tocht alleen zou durven lopen. Totdat het verlangen om ook in dit bos alleen te zijn, veel sterker werd dan mijn angst én de geruststellende gedachte opkwam dat het oké is om af en toe even bang te mogen zijn. Want waarom zou het niet gewoon een stukje met me mee mogen lopen door het bos…        

Midden in het Reichswald zit ik lange tijd stil op de grond. Leunend tegen een boom geniet ik ontspannen van de warme zon en de bomen om me heen. Niets. Stilte. Dit is geluk.

Regen en zonneschijn

Op tweede paasdag verlaat ik al vroeg de trekkershut om in alle rust te genieten in de prachtige bossen van de Sint-Jansberg. Midden in het bos luister ik vanaf een boomstam naar een meditatie over vreugde en dankbaarheid. Er schiet me van alles te binnen waar ik dankbaar voor ben en vredig loop ik verder tot blijkt dat ik vredig een stuk de verkeerde kant uit ben gelopen.

Er ontstaan wat barstjes in mijn goede stemming. Langzaamaan wordt het druk op de Mookerheide. Het pad is veel heuvelachtiger en inspannender dan ik had verwacht en mijn goede stemming verandert razendsnel in irritatie. Ik erger me groen en geel aan het gebabbel van al die wandelaars die ‘mijn stilte’ verstoren en ben boos op elke heuvel die ik omhoog moet lopen. Huilend van ergernis en vermoeidheid ga ik zitten om tot mezelf te komen. De fysieke inspanning en alle emoties zijn me even te veel.

Mijn Walk of Wisdom is niet alleen maar genieten; ik heb de toevoeging ‘and compassion’ zo erg nodig. Het weer slaat om, het wordt grijs en fris en uitgeput kom ik aan op mijn bestemming in de bossen bij Malden. Na een douche in de koude buitenlucht (ook dat nog) gaat het regenen. Ik verstop me onder het dekbed in mijn pipowagen.

De volgende dag heb ik een rustdag en in tegenstelling tot de weersvoorspelling, schijnt de zon! Alles voelt anders. Ik voel anders. Het is rustig om me heen en ik zit ontspannen voor mijn pipowagen te genieten. Ik lees in mijn meegenomen boek, drink kopjes thee en luister tevreden naar de zingende vogels in het bos. 

Heumensoord

Ik zit op een boomstam midden in het bos. Na uren regen schijnt de zon wat waterig tussen de wolken door. Ik luister naar de uitbundig fluitende vogels en voel de energie van de bomen om me heen. Het lijkt alsof ik hier hoor, veilig en geborgen door de bomen in het bos. Ik sta op en ga verder, stap voor stap met compassie voor mijn lichaam dat het zwaar heeft.

Opdringerig gezelschap in de Haterse Vennen

Ik dacht vanochtend aan het gedicht ‘de Herberg’ van Rumi, een Perzische dichter uit de 13e eeuw, waarin hij schrijft hoe we verschillende emoties, ook al zien we ze liever niet, kunnen verwelkomen als gasten in een herberg. Ik loop vandaag met mijn opdringerige gast door bos en heide, het vergezelt me bij de lunch en we zitten samen op een boomstam in het bos, tot ik verrast zie wat het mij te vertellen heeft… mijn gast knikt instemmend en vertrekt.

Dankbaar

De volgende ochtend ga ik op weg naar het Emmausklooster. Er schiet me een uitspraak te binnen die me altijd raakt, van de Spaanse mysticus Johannes van het Kruis ‘Teder raak ik alle dingen aan wetend dat er een dag komt dat we moeten scheiden’. In het Maria kapelletje, halverwege de Walk of Wisdom, schrijf ik iets in het boek en steek een kaars aan. Ik denk aan de gestorven en levende mensen in mijn leven en sta stil bij mijn ziekte een jaar geleden en voel dankbaarheid voor elke stap die ik zet.

Feest en kleine momenten om van te genieten in Ravenstein!

Na een overnachting in het klooster loop ik verder door het natuurgebied Keent. Het verkeerslawaai van de A50 bij Ravenstein is wennen na de rust van de afgelopen dagen maar ik verheug me op een rustig hotelletje in een oud slaperig vestingstadje. Niets is minder waar: er is een zeer druk en luidruchtig feest gaande in het hotel en de stilte waar ik naar had uitgekeken, wordt urenlang met knalharde muziek en feestende mensen om zeep geholpen. De werkelijkheid staat zo haaks op mijn verlangen naar rust dat ik tussen de vlagen ergernis door moet lachen om de situatie waarin ik ben terechtgekomen.

Op zondagochtend loop ik door de oude straatjes en sta stil bij de Garnizoenskerk om te luisteren naar de liederen die in de kerk worden gezongen. Mijn oog valt op een gedichtje, hangend aan een hek. Het is geschreven door een 9 jarig jongetje en heet Schepping:

‘In den beginne was er niks. Toen was er een punt en dat is gebarsten. Pats. Toen kwamen de sterren en de planeten, de manen, er was water, aarde, vuur, lucht, bliksem, donder en toen kwam het leven. Paddenstoelen, kastanjes, narcissen, hagedissen, makrelen, tapuiten, luipaarden, monniksapen, mijn vader, mijn moeder en toen kwam ik’.

Op weg naar Hernen: reflectie en een ontmoeting

Het is een kille, winderige ochtend en de route naar de camping dicht bij het Hernense bos, gaat veel over asfalt. Ik heb er moeite mee dat ik in plaats van bomen en vogelgeluiden word geconfronteerd met lawaai van langs me heenrijdende auto’s en fietsers. Lopend door de wat saaie straten van Wijchen is mijn geest ontspannen en geef ik ruimte aan gedachten over belangrijke thema’s in mijn leven: dat pijn onontkoombaar is en dat het leven niet is te beheersen, over compassie voor mezelf en de mensen om me heen.

In een restaurant onderweg spreekt een vrouw me aan. ‘Mag ik je iets vragen…. loop je een route?’ Ik vertel haar dat ik in mijn eentje de Walk of Wisdom loop. Zoiets wil zij ook een keer doen ‘maar waarom wil je dan alleen lopen’ vraagt ze me nogal verbaasd. Ik antwoord dat samen lopen ook fijn is maar als je alleen loopt, dan ben je alleen met je gedachten en emoties. Ze kijkt me oprecht en wat peinzend aan en zegt: ‘dat is misschien waarom ik het nog niet heb gedaan’.

Back to Basic 

Iets buiten Bergharen slaap ik in de Berghut, aan de rand van een klein bos. Op deze fijne en stille plek heb ik een dag rust. Levend in een gecompliceerde en lawaaierige wereld merk ik hoe goed dit authentiek en eenvoudig leven met weinig spullen me doet. Alles wat ik nodig heb past in mijn rugzak. De bomen in het bos geven me iedere dag opnieuw energie. Moeilijke emoties krijgen buiten in de natuur lucht en ruimte om te verdunnen en elk eekhoorntje, paard of hommeltje op mijn pad maakt me vrolijk en blij. Ik ben tevreden zo.

De lekkerste pizza ooit

Vandaag loop ik door de Uiterwaarden van de Waal naar Beuningen. Ik besluit de gok te nemen en helemaal over de Ewijkse Plaat te lopen. Er staat een harde wind, de zon schijnt uitbundig. Het loopt zwaar over de Waalstranden maar ik loop vandaag licht en blij. Er zijn geen andere wandelaars; ik ben alleen met af en toe wat Konikspaarden en Rode Geuzen om me heen. Ik geniet volop! Na een lange loopdag plof ik in de B&B vermoeid op mijn bed neer. Tot weinig anders meer in staat dan languit liggen, heb ik wel erg trek in lekker eten maar het enige wat in mijn rugzak is te vinden is een gevriesdroogde nasi maaltijd waar ik geen zin in heb. Dan wordt er op de deur geklopt door de gastheer… ‘Heb je zin in pizza? We hebben over’. Lekkerder dan deze kan een pizza niet zijn.

De Stevenskerk in zicht

Er staat een harde wind en het is koud. Op het stadseiland zie ik in de verte het silhouet van de Stevenskerk. Ik zoek achter de struiken beschutting tegen de wind en voel wat het me doet om bijna aan het eind van mijn Walk of Wisdom and Compassion te zijn. Het raakt me. Ik heb twee weken enorm genoten en voel me blij omdat ik het ga halen. Maar ik heb ook geworsteld met vermoeidheid en de emoties en levensvragen die met me hebben meegelopen.

Tijdens mijn wandeltocht las iemand me een gedicht van Rainer Maria Rilke voor, wat eindigde met de woorden ‘Het komt erop aan alles te leven. Als we de vragen leven, leven we misschien langzaam maar zeker, zonder het te merken, op een goede dag het antwoord tegemoet’. Ik ben dankbaar voor alle steun en mooie gesprekken onderweg en neem tevreden mijn ervaringen en levensvragen weer mee naar huis. 

Bij de Stevenskerk wordt pelgrim 12874 bijgeschreven in het pelgrimsregister. Het is me gelukt!
Greetje Kuiken.