“De ontdekking van een betere wereld” – Joop Brouwer (oud bestuurslid)
“De Walk of Wisdom is niet alleen een persoonlijke pelgrimage, maar ook een gezamenlijke ontdekking van een betere wereld.” – Joop Brouwer, bij zijn afscheid als bestuurslid van stichting Walk of Wisdom. Door Damiaan Messing.
Joop (77) is gepensioneerd hoofd afdeling sport van de gemeente Venlo. Ik spreek hem als hij languit met de benen op de bank ligt. Hij is actief genoeg: fietsen, golfen, tennissen (“en afwassen”). Over een paar dagen vertrekt hij met partner Chrisje naar Azië voor een bezoek aan zijn dochter in Singapore en een reis door Vietnam.
Wat heeft je de afgelopen vier jaar in de Walk of Wisdom getroffen?
Joop: “Als ik terugkijk, is dat vooral het gedachtegoed van de Walk of Wisdom om mensen te laten bijdragen aan het ontdekken van een betere wereld. Een pelgrimstocht is daarvoor een mooi middel. Door het wandelen in de natuur en het laten zien dat je onderdeel bent van het geheel, ontstaat meer samenwerking en respect voor moeder aarde.”
Ik onderstreep dat ‘ontdekken van een betere wereld’ onmiddellijk. Ik vraag me hardop af waarom me dat zo aanspreekt. Het suggereert dat de betere wereld er in potentie al is.
Joop: “Volgens de filosoof Teilhard de Chardin krijgen we pas vrede op aarde als we compleet multicultureel geworden zijn: de verwevenheid van alle culturen, nationaliteiten en religies. Dat verlangen zit in het ontwerp van de route en volgens de Chardin ook in het ontwikkelingsproces van de mens.” Lachend vervolgt hij: “We zitten nog in een voorstadium.” Droefgeestiger: “Een ver voorstadium. Er gaan misschien nog wel duizenden jaren overheen.”
Ik memoreer dat ik in Nederland vrijwel alleen maar met blanke Nederlanders omga. Niet vanuit een bewuste keuze, maar simpelweg omdat ik ze nauwelijks tegenkom in de dingen die ik doe. Joop evenmin. Niet bij hem in de wijk in Blerick, noch bij de tennis-, bridge- of golfclub. Het lijkt ons raar andere hobby’s te kiezen enkel om mensen te ontmoeten met een andere culturele achtergrond.
Joop: “Ik groet altijd bewust moslimvrouwen als ik ze tegenkom in het park, nadrukkelijker dan ik doe bij blanke Nederlanders. Ik groet juist die mensen omdat ik ze van ons uit het gevoel mee wil geven dat ze geaccepteerd worden. Het is misschien een kleine daad, maar onbelangrijk is het niet: samenleven begint met zo iets simpels om elkaar als mens te begroeten.”
Zouden we in de ontwikkeling van de Walk of Wisdom nadrukkelijk met die multiculturaliteit aan de slag moeten?
Joop: “De kracht van een pelgrimsroute is dat die persoonlijke vragen stelt als ‘Wie ben ik?’ of ‘Waartoe ben ik op aarde?’. Als je die vragen stelt in de context van een ontmoeting met andere culturen, bevorder je het proces van de ontdekking van een betere wereld. Maar dat kost tijd. Ik zie een moslim nog niet zo snel dit pad lopen. ‘
Waarom eigenlijk niet?
Joop:“Ik denk dat je veel moslims nog niet kunt benaderen. Die zijn nog te veel bezig met het veroveren van een plaats in de samenleving. Ze voelen vaak dat ze de cultuur van hun (groot)ouders nodig hebben om zich hier te handhaven. Dat ligt ook aan de blanke Nederlander: die slaat zich op de borst omdat ie zo tolerant is. Maar die tolerantie betekent meestal: ‘ik duld jou zolang ik geen last van je heb.’ Veel zogenoemde allochtonen voelen zich niet welkom.’
Mensen als groep benaderen, past niet bij de Walk of Wisdom als een tocht die je in de eerste plaats maakt als individu. Maar Joop moedigt me hoe dan ook aan: “Als je mogelijkheden ziet om meer culturen bij de route te betrekken, zou ik die benutten. Het idee van een pelgrimstocht is velen mede dankzij Mekka niet vreemd.”
Heb je advies hoe we de uitbreiding van de Walk of Wisdom naar andere landen kunnen aanpakken?
Joop: “Zoek per land naar één bestaande route en ontwikkel daarop het gedachtegoed van de Walk of Wisdom. Kies er per land één, zodat het overzichtelijk blijft en je daar het gedachtegoed beter kunt profileren. Misschien kun je daarbij kijken naar de vriendschapssteden van de gemeenten in het Rijk van Nijmegen en die zo bij de ontwikkeling betrekken.”
Wat is wijsheid eigenlijk volgens jou zelf?
Joop: “Wijsheid is je medemens met compassie en respect bejegenen. Dat geldt ook voor de natuur. Beseffen dat je deel uitmaakt van het grote geheel.”
Klinkt prachtig. Maar waarom is dat wijsheid?
Joop: “Er is grote behoefte aan een goede manier om met elkaars verschillen om te gaan. We hebben allemaal zo snel onze mening klaar en doen weinig moeite ons te verdiepen in andere inzichten. Dat is niet bevorderlijk voor die vreedzame wereld waar de Teilhard de Chardin het over had.”
Damiaan Messing