Het labyrint en ik
Einde van mijn
‘walk of wisdom’.
Mijn voetstappen worden
aarzelend en langzaam
nu ik binnenloop…

Mijn leven, een labyrint,
van niet zien, en wel zien,
van twijfel, en geloven,
van angst en vertrouwen,
van verdriet en vreugde,
van verlangen en vervulling,

Hobbels wáren er, menige,
mijn leven een labyrint,
jazeker; in het centrum
na mijn omwegen,
kom ik aan.
Wat vind ik?
Een schat?
Ik buk me en zie
het kleine labyrint
in het grote, verwonder me
om de compacte weergave van
wat mijn leven was.
Ik kom aan…

Ik verpoos en mijmer…
vreugde stroomt in mijn binnenste,
nu ik, als met nieuwe vleugels,
de weg naar buiten ga,
mijn pas wordt sneller
en ik glimlach om het
falen en het vinden,
Ik heb geleerd
van mijn leven,
zoals het was, en
open mijn armen naar
de ruimte om me heen nu
ik het labyrint verlaat,
vreugde vervult me,
een immense vreugde

Hier ben ik,
en het is goed!

Ricky Rieter
schrijfster van ‘Pelgrimeren, lopend stilstaan’
en twintig jaren retraitebegeleidster geweest

Pelgrim Ricky Rieter liep de Walk of Wisdom en het laatste routekaartje inspireerde haar tot deze tekst en foto. Het is haar inzending voor het nieuwe Pelgrimsgetijdenboek dat in de maak is. Kijk hier voor meer informatie daarover.

Het is vandaag exact vier weken geleden dat ik – uitgezwaaid door mijn dochter en haar gezinnetje – met een blij hoofd mijn Walk of Wisdom in gang zette. Ik had er eerder dit jaar tijdens een stiltewandeling al aan geroken en nu ging ik ‘voor het echie’. Het plan was op 11 mei me weer te melden in de Stevenskerk. En dat is gelukt.

Tot mijn grote verrassing stond mijn hartsvriendin mij die vrijdag op de Waalkade op te wachten. Aan haar zijde strompelde ik de laatste meters naar de Stevenskerk. De ongekende hitte tijdens de eerste wandeldagen en de toch wel lange afstand die laatste dag hadden me een beetje gesloopt.

Maar veel zwaarder woog het gelukzalige gevoel in mijn hoofd dat ik iets heel bijzonders had meegemaakt. Zes dagen was ik alleen op pad en geen moment had ik me ‘allenig’ gevoeld. De dagen vulden zich met ogenschijnlijk minuscule zaken – een waarneming in de natuur, een fijn gesprek, een relativerend inzicht – die met elkaar uitgroeiden tot een kostbaar juweel.

Hoe vaak gebeurde het niet dat ik na een mooie vakantie binnen de kortste keren alweer in de dagelijkse sleur belandde? Voordat je het wist overheerste de stress je leven alweer, zat je opnieuw in de voortrazende trein. Daar leek geen ontkomen aan. Maar dat proces voltrok zich niet na de Walk of Wisdom. Het voelt alsof ik gereset ben; op een nieuw spoor ben gezet. En dat spoor slingert zich over wegen die verrassend goed begaanbaar blijken te zijn. Met als gevolg dat de kalmte overheerst.

Het proces diende zich al aan tijdens de voorbereidingen. De pelgrimsveter in het startpakket droeg ik gelijk om mijn pols. Zo was het plan voor de Walk of Wisdom voortdurend zichtbaar aanwezig. Ik vertelde er over aan vrienden en bekenden en onderwijl begon ik in mijn leven al zaken te filteren. Voorzichtig begon ik de focus te verleggen naar zaken die er voor mij echt toe doen. Tijdens de Walk of Wisdom heeft dat proces zich versterkt.

En dat was natuurlijk ook helemaal niet zo moeilijk. Tijdens die wandeldagen ben je – offline – verlost van alle dagelijkse hypes die de hedendaagse mens overspoelen. Het leven is lachwekkend eenvoudig. Het vinden van de juiste route, het op peil houden van de watervoorraad tijdens de hitte, de zoektocht naar je slaapplek, je fysieke conditie in de gaten houden: veel gecompliceerder is het allemaal niet. Hoe heerlijk is dat!

Kleine pareltjes

Nu vier weken later zijn het nog steeds van die kleine pareltjes – geen dag verliep zonder – die mij te binnen schieten. De vriendelijke eigenares van het lunchcafé in Grave die per se zelf mijn waterfles wilde vullen: ‘Je kunt dat wel doen in het toilet maar ik gooi er voor jou wat ijsklonten bij in’. De levenslustige 85-jarige Nijmegenaar op het terras nabij de Hatertse Vennen die op zijn manier – met een handkus – afscheid nam omdat hij zo had genoten van ons gesprek over het belang van bewegen. Het ontroerende verhaal van de bijna 80-jarige boer die mij uitnodigde naast hem te komen zitten op de voederbaal. Kon ik wat uitrusten en een praatje met hem maken. Wijzend naar het voortwoekerende onkruid en de zooi alom, vertrouwde hij me toe: ‘Ik kan het niet meer bijhouden allemaal, mijn vrouw zit al twee jaar in een verpleeghuis in Grave. Lopen lukt me niet meer zo goed maar ik fiets wel iedere dag twee keer naar haar toe. Nu met die hitte op aangepaste tijden, ’s morgens vroeg en ’s avonds, anders red ik het niet.’ Mijn pad vervolgend tel ik mijn zegeningen en verheug me op de volgende stop.

Heel verrassend was de kennismaking op Hemelvaartsdag met Barbara, Saskia en Henk uit Nijmegen. Ik wandelde die dag van Ravenstein naar Bergharen en op het traject Leur-Bergharen kwamen we elkaar diverse keren tegen. Dat klinkt gek, maar een mens loopt weleens verkeerd en dan moet je weer terug. Op die manier moet je iemand die je eerst voorbij liep soms opnieuw inhalen. Barbara liep de Walk of Wisdom met haar hulphond Zwiebo die haar begeleidt vanwege haar epilepsie. Maar Zwiebo wordt te oud voor zijn werk, moet binnenkort met pensioen. Daarom wilde Barbara nog éen keer iets bijzonders doen met haar trouwe vriend en ze koos voor het lopen van de Walk of Wisdom. Afzonderlijk van elkaar reageerden buurtgenoten Saskia en Henk op een oproep van Barbara in een buurtkrant: ‘Wie is er bereid met mij de uitdaging van de Walk of Wisdom aan te gaan?’ En zo is het gegaan.

Het verhaal van Barbara ontroerde me zo dat ik haar een geluksengel aanbood. Die had ik op zak voor bijzondere ontmoetingen. Als dat dit niet was! Barbara heeft de tocht vervolgd met mijn geluksengel aan de pelgrimsveter om haar hals. Met het verhaal van dit speciale drietal in mijn hoofd wandelde ik verder naar mijn slaapadres. Ik was er zo vol van dat ik niet na kon laten het te delen met mijn gastvrouw van het Vrienden op de Fietsadres. ‘Maar die mensen met die hond komen óók bij ons overnachten’, was haar reactie. Dat was natuurlijk hilarisch. ’s Avonds zijn we met z’n viertjes (en Zwiebo uiteraard) uit eten geweest in Bergharen. Op de fiets – ons gastadres stelde er vier beschikbaar – reden we naar het eettentje. Wat was dat fijn. Want met voeten die erom smeken na een lange wandeldag even met rust gelaten te worden is zo’n fietsritje een verademing.

Superplek

De verhalen in mijn hoofd rijgen zich aaneen. Ik heb het nog niet eens gehad over mijn superplek in de Hatertse Vennen. Wat is het mooi als mensen bereid zijn hun weelde in de natuur met je te delen! En wat te zeggen van de buitengewone, imponerende overnachtingslocatie in Ravenstein? En overal ontdekte ik weer nieuwe verhalen en vaak werden ze me ook verteld. Steeds opnieuw raakte ik onder de indruk en groeide het besef dat – of je nu rijk bent of arm – het leven niemand ongemoeid laat.

Tijdens mijn zesdaagse heb ik internet geen dag gemist. En inmiddels weken later alweer is mijn oude verslaving aan ‘Pauw’ op de late avond nog steeds overwonnen. Ik laat me nu op dat tijdstip inspireren door een goed boek. De Walk of Wisdom heeft mij geleerd de dingen die mij wezenlijk wat brengen te herontdekken en leidraad te doen zijn in mijn leven.
Ook heeft de Walk of Wisdom mij weer eens indringend doen beseffen hoe rijk mijn leven is. Zelfs of misschien wel juist vanwege mijn eenvoudige appartement (met een schitterend uitzicht op de rivier, dat wel) vier hoog. Met warme mensen om mij heen, zinvolle bezigheden en een lijf dat nog altijd topfit is, tel ik dankbaar mijn zegeningen. Dat klinkt misschien vroom, maar dat is wel wat ik voel.

Mieke Kleinleugenmors

Mijn Walk of Wisdom

Als je het pelgrimeren een keer hebt ervaren, ben je verslaafd…. Ja, na drie keer Santigo de Compostela via de Camino Frances en de Camino Portugese zocht ik het nu dichter bij huis. Van een kennis kreeg ik een wandelkrant waarin de Walk of Wisdom beschreven werd. En ik dacht meteen YES, die is voor mij. Startpunt Nijmegen kwam mooi uit omdat ik samen met mijn zus wilde lopen. Zij komt uit het zuiden, ik uit het noorden en wij ontmoeten elkaar in het midden.

Op 20 april zijn wij gestart. Na een allerhartelijkst ontvangst in de Stevenkerk gingen wij op pad. Enkel voor de eerste nacht had ik een overnachting geboekt. Pelgrimeren is voor mij loslaten en erop vertrouwen dat het goed komt. En het kwam goed.

Mijn poging om voor de 2e nacht een B&B in Milsbeek te boeken lukte niet echt. De eerste ging op vakantie, de tweede was vol, maar had wel goede tips voor alternatieven. Zo zijn wij op Camping Klein Amerika in Groesbeek terechtgekomen. Iets af van de route, maar dat hoort erbij. Een prachtige kleine camping, waar wij overnachtten in de podge, een klein, allerliefst houten huisje. Het probleem met het avondeten werd snel opgelost. De campingeigenaar stookte zijn houtovens op om pizza te bakken. ’s Ochtends werd het ontbijt in een mandje gebracht en wij konden met uitzicht op het Reichswald de dag beginnen. Het was echt genieten en bevestigde maar weer eens: laat het los en het komt goed.

De volgende twee overnachtingen in Overasselt en in Ravenstein waren sneller geregeld.

Dinsdag 24 april liepen wij tot Winssen. Wij wilden stoppen in Deest, maar er was geen bed. Ook in Winssen lukte het niet. Eentje zat vol, de andere nam de telefoon niet op en ik sprak een boodschap in.

Toen hebben wij gezegd: ‘Of zij reageren tot wij bij de bushalte zijn, anders nemen wij de bus naar Nijmegen en gaan naar huis’. Net bij de halte aangekomen kwam de bus, alsof het zo heeft moeten zijn. Wij zijn ingestapt en hebben in Nijmegen ieder de trein naar huis genomen.
Wij hadden beiden het gevoel: het is goed zo, ook zonder de laatste kilometers.

De wandeling heeft mij goed gedaan. Dan merk ik vooral in de weken daarna. Ik ben weer opgeladen, heb mijn caminoglimlach weer op mijn gezicht en kan alles weer aan.

Sabine Juckenack

Foto: Overnachten in een podge.