Pelgrims op het witte doek: Ode aan de Camino!

De Walk of Wisdom is mede geïnspireerd door de camino naar Santiago de Compostela. In deze eeuwen oude pelgrimstraditie worden waarden gekoesterd als gastvrijheid en broederschap die we zelf ook belangrijk vinden. Bij de ontwikkeling van onze symbolen en rituelen hebben we daarnaast veel geleerd van de rituele creativiteit van de camino. Onze markeerder Jasper Koedam schreef onderstaande tips voor films over de camino. Jasper was eindredacteur bij de Nederlandse vereniging van pelgrims naar Santiago en werkte jarenlang in het Nederlands Filmmuseum. Mooie tips voor de donkere dagen!

Pelgrims op het witte doek

Jasper Koedam

Over de camino naar Santiago de Compostela wordt veel geschreven. Bijna iedere maand verschijnt er wel een boek over pelgrimeren. Films over pelgrims lijken minder prominent, terwijl er toch een aantal prachtige films gemaakt zijn over het pelgrimsleven en de camino. Welke films moet je beslist zien? 

Ich bin dann mal weg (Julia Von Heinz, Duitsland, 2015)

Sfeervolle verfilming van het gelijknamige boek van de bekende Duitse cabaretier en presentator Hape Kerkeling. Kerkeling liep in 2001 op 36-jarige leeftijd van Saint-Jean-Pied-de-Port naar Santiago de Compostela, nadat hij gedwongen werd een sabbatjaar op te nemen vanwege de verwijdering van zijn galblaas en een beginnende doofheid. Het verslag van zijn pelgrimage werd een bestseller in Duitsland.

Een voor veel pelgrims herkenbare feel good-film over de pijn, eenzaamheid en eindeloosheid van de camino, maar ook over de blijdschap, trots, vriendschap en de zoektocht naar spiritualiteit.

Walking the camino (Lydia B. Smith, VS, 2013)

Bij vlagen ontroerende Amerikaanse documentaire waarin zes pelgrims van over de hele wereld worden gevolgd tijdens hun tocht naar Santiago de Compostela. Ieder heeft zo zijn eigen motivatie om de tocht te ondernemen. Regisseur Lydia B. Smith liep de camino in 2008 toen ze op een kruispunt in haar leven stond. Een jaar later keerde ze met een filmcrew terug naar Spanje om er een film over te maken. 

Een zeer inspirerende film, waarin de essentie van de camino en het pelgrimeren duidelijk naar voren komt. Waarschuwing: na het zien van deze film heb je meteen zin om je wandelschoenen aan te trekken!

Camino: a feature length selfie (Martin de Vries, Nederland, 2019) 

Pure en langzame pelgrimsfilm van Martin de Vries over zijn pelgrimstocht van Le Puy-en-Velay in Midden-Frankrijk naar Santiago. Tijdens het lopen filmt hij zichzelf, zijn voeten, zijn schaduw, het pad, de velden en de bossen en probeert hij te achterhalen waarom hij dit avontuur is aangegaan.

De film probeert op originele wijze de essentie van de camino te tonen. Geen gesprekken met medepelgrims, geen beelden van herbergen; slechts de eenzame wandelaar op zijn pad die steeds meer de stilte in zichzelf ervaart. Een film over de alledaagsheid en de verslaving van het wandelend onderweg zijn.

I’ll push you (Chris Karcher, Terry Parish, VS, 2017)

Voor sommige mensen is de pelgrimage naar Santiago vooral een sportieve uitdaging, maar voor de meeste pelgrims is het bovenal een geestelijke reis. Voor de jeugdvrienden Justin Skeesuck en Patrick Gray was de uitdaging extra groot. Justin lijdt aan een progressieve spierziekte (MAMA), waardoor hij zijn armen en benen niet meer kan bewegen. Naast de lichamelijke belasting die een pelgrimage met zich meebrengt, moest Patrick ook zijn vriend in een aangepaste rolstoel voortduwen, wassen, in en uit bed tillen, voeden en aan- en uitkleden. 

Indrukwekkende documentaire over vriendschap, zelfontwikkeling en het onmogelijke mogelijk maken. 

The Way (Emilio Estévez, VS, 2013)

The Way is zonder twijfel de meest bekende caminofilm met niemand minder dan steracteur Martin Sheen in de hoofdrol. Sheen speelt Tom Avery, een zelfverzekerde Amerikaanse oogarts, die naar Saint-Jean-Pied-de-Port aan de voet van de Pyreneeën reist om de stoffelijke resten van zijn zoon Daniel op te halen. De avontuurlijke jongen is in de bergen tijdens een storm omgekomen aan het begin van zijn reis naar Santiago de Compostela. Uiteindelijk besluit Tom de tocht naar Santiago zelf te maken en de as van zijn overleden zoon onderweg te verstrooien. Na enige scepsis wordt hij ook door de camino gegrepen en leert hij vooral zijn overleden zoon te begrijpen.

De meest geliefde film onder pelgrims: een feest van herkenning en een film over pelgrimswaarden als tolerantie en vertrouwen.