Positief denken?

Mijn moment is een inzicht. Ik geloofde tot 14 januari 2014 in de kracht van positief denken. Ik gaf tot die dag mensen vaak het advies om ‘er in te blijven geloven’ of om ‘het positieve’ te blijven zien. Ik heb nooit ’tsjakka’ gezegd, maar het zat er vaak dicht tegenaan.

Op die 14e januari zette het boek Smile or Die: how positive thinking fooled America and the world van de Amerikaanse socioloog Barbara Ehrenreich mijn wereld op zijn kop. Ehrenreich zoekt in haar boek naar een wetenschappelijke onderbouwing van positief denken. En die vindt ze niet. Er is geen onomstotelijk bewijs dat positief denken en succes, of positief denken en gezondheid, enige samenhang hebben. Er zijn wel wat kleinschalige studies die zouden suggereren dat positief denken enige invloed heeft, maar die zijn in tientallen andere studies weer verworpen.

Los van deze theorie heb ik ontdekt dat het ronduit gevaarlijk is om mensen te adviseren om positief te denken. Ga maar na: wie tegen een ander zegt dat hij of zij positief moeten denken omdat dat ‘helpt’ bij het vinden van geluk of het behalen van succes, zegt impliciet ook dat iemand die niet gelukkig of succesvol is, dan maar beter zijn best had moeten doen met positief denken. Geen baan? Dat ligt aan je mindset. Pech bestaat niet. Alle onheil is je eigen schuld. Denk dan ook eens wat positiever!

Dit inzicht kreeg ik van Olympisch zwemkampioen en ex-kankerpatiënt Maarten van der Weijden. Ik las over hem op internet nadat ik het boek van Ehrenreich uit had. Van der Weijden kreeg in 2001 te horen dat hij leukemie had. Na vier chemokuren en een stamceltransplantatie werd hij genezen verklaard. Amper 8 jaar later won hij een gouden medaille tijdens de Olympische Spelen van Peking. Het sprookje leek compleet: een gezonde jongen krijgt kanker, geneest en wint goud. Wat een held! Die man zal vast heel positief denken.

Het tegendeel is waar. Van der Weijden hekelt het idee dat positief denken hem heeft genezen van kanker. Hij noemt het zelfs een belediging voor alle kankerpatiënten die keihard hebben gevochten om te overleven, maar het desondanks niet hebben gered: ‘De illusie dat je een grotere kans maakt kanker te overleven door positief te denken, door te vechten, vind ik zo afschuwelijk voor de patiënten die het níet halen. Alsof die dan te weinig hun best zouden hebben gedaan. Bijna iedereen ziet mij als de jongen die kanker heeft overwonnen – dat krijg ik er heel moeilijk uit. Terwijl: ik ging liggen en gaf me over aan de artsen, het enige wat je kunt doen’.

Ik geef de mensen in mijn omgeving die mijn aandacht nodig hebben nog altijd die aandacht. Maar nooit meer het advies om daarbij positief te denken. Ik hoop dat u mijn voorbeeld volgt.
Richard Engelfriet.

Engelfriet is ondernemer en auteur van Zo simpel kan het zijn.

Deze blog werd gepubliceerd op http://www.mijnmoment.com/1263-richard-engelfriet