“Als alles trager wordt, luistert de stilte”

Marinus-van-den-Berg.jpg

Marinus-van-den-Berg.jpg

Geestelijk verzorger Marinus van den Berg geeft een overweging op onze openingsceremonie van 21 juni. Marinus van den Berg is geestelijk verzorger in een hospice in Rotterdam. Zelf pastor van christelijke huize begeleidt hij mensen van zeer diverse achtergrond. Multicultureel, van een ander of geen geloof: hij probeert mensen op een eerlijke, maar ook liefdevolle manier te helpen omgaan met de dood.

De werktitel van zijn overweging is: ´Als alles trager wordt, luistert de stilte.´De komende tijd publiceren we een aantal van zijn stukken die hij in 2014 naar ons toestuurde. Hieronder zijn ´Walk of Wisdom´ vanuit Wijchen naar Afferden, voor een deel over het traject van onze route.  

Een ´walk of wisdom´

”een smalle weg komt onvermijdelijk uit op een brede…” Confucius

De gedachte van deze Chinese wijsgeer las ik op de terugreis op het station van Den Bosch tussen allerlei nieuws – zoals het aartsbisdom erkent het misbruik door mgr. Nienhaus – na Jo Gijsen alweer een bisschop aan de schandpaal. Voor velen was hij die zachte, hartelijke goede Jan, geliefd. Het is de vrijdag na Pasen 2014 en Nederland begint in the mood te raken voor de eerste Koningsdag. In het kasteel van Wijchen –waar de VVV gevestigd zou zijn – waren de voorbereidingen gaande voor de traditionele lintjesregen. Voor mensen die zich dienstbaar maken, van onbesproken gedrag al zal wel niemand zonder zonde zijn. Maar de ene zonde is de andere niet.

Een vriendelijke gastrvrouw op het stadskantoor gaf me een kaart en zo kon ik beginnen aan een enkele uren durende voettocht over vooral smalle weggetjes, brede wegen mijdend, op weg naar Bergharen. Daar hoopte ik de Bergkapel met kruiswegstaties van de keramist Maris in het bos rondom de Mariakapel te bezoeken. Op de heenweg in de trein had ik tijd om nog wat te denken over enkele gesprekken met twee mannen. Hun geliefden zijn stervende. Zij lijden anders maar niet minder. Hun liefde is groot maar hun onmacht ook. Ik dacht aan de woorden van Vasalis en kwam tot een variatie: ook het snijden, het afgesneden worden doet pijn. Daarna is er die amputatiepijn, die fantoompijn in het litteken, dat blijft.  Als een tatoeage die herinnert aan het gemis.

Wijchen – bekend om haar vele kloosters – kent veel nieuwbouwwijken. Na een half uur ga ik door een tunnel en kom ik in een landelijke laan. Ik ruik de fluitekruid en hoor de vogels. Zij begeleiden mij bijna de hele weg. Ik loop een voor mij onbekend stukje vaderland in het gebied van Maas en Waal.  Van Leur had ik nooit gehoord maar de monniken waren er al rond 1320 en er is nu een protestantse kerk met fresco’s van (katholieke) heiligen. In het informatiecenrum van het Geldersch Landschap krijg ik voor 1 euro de sleutel.  De doopvont en de Tafel zijn van eeuwen geleden. Op de grafstenen uit vooral de vorige en deze eeuw liggen narcissen. Het is de week na Pasen. Er is zoveel te zien, te horen, te voelen, te ruiken dat ik wel kan huilen om deze lenteschoonheid op deze zomers aandoende dag.

Met een meer gedetailleerde route vervolg ik na het kerkbezoek en de koffiepauze mijn weg. Ik hoor in het bos de specht en de echo. Op weg naar Hernen kom ik langs een zorgboerderij: ’de Meerenburgh”. Ze bestaan vijf jaar en hebben een mooie folder met mooie taal. Ik loop in een Heerlijheid. Het is er idyllisch. De zorg is er kleinschalig. Zal hier de pijn van de gehandicapte ouderdom lichter te dragen zijn? Zal het sterven in deze paradijselijke omgeving lichter zijn? Je moet in ieder geval wel genoeg geld kunnen inbrengen. Het is een particuliere onderneming. Ik merk dat ik me steeds meer zorgen maak om de arme ouder met een kleine beurs. Nog even en ergens moet de eerste “bejaardenklappe,” worden geopend, zoals ik in Duitsland een “babyklappe” zag, een draaiende luifel voor wanhopige moeders om hun baby achter te laten. 

Al deze gedachten schieten door me heen, terwijl ik geniet van deze omgeving met zijn kastelen en landhuizen, met haar gele velden vol koolzaad en haar kronkelende paadjes.  Misschien doet het besef van eindigheid me wel extra intens genieten, maar ik weet dat je in een ander compartiment komt als de dood jou is aangezegd, als de dood een zeer geliefde is aangezegd. Je weg kan zijn als een tocht door modder. Tergend langzaam en vermoeiend.  Je genieten kan een domper krijgen die alle licht filtert. 

In de Mariakapel van de Judocuskerk in Hernen vind ik nog een programma uit de voorbije winter. Drie avonden over de eindigheid van het leven. Men keek naar de film Amour over liefde en slechte zorg, een theologe die weet had van afscheid, loslaten, sterven en dansen sprak en een huisarts die zich verwijzend naar Piet Lommel afvroeg of aan alles wel een eind komt.

Na het kasteel en een stukje bos  in de verte, dichterbij dan vermoed, zie ik boven de bomentoppen van het bos twee trotse kerktorens. Ik voel mijn voeten maar het is nog even doorlopen naar de bedevaartsplaats Onze Lieve Vrouw ter nood Gods – wie is er in nood –  waar de Kapelberg is met de kruiswegstaties. De expressie in de gezichten raken me. Ik ga van statie naar statie en schrijf in mijn dagboek wat bij mij opkomt.

De buurtbus, die rijdt van maandag tot en met vrijdag, stopt bij de basisschool. De kinderen dragen al het oranje shirt van de Koningsspelen. Ik hoop maar dat ze thuis, op school of waar dan ook veilig zijn, dat er niet gepest wordt, dat zij ervaren wat het leven de moeite waard maakt. Ik ben de enige passagier. Een vreemde passant die na een eendaagse tocht terugkeert naar de stad in het westen.“De mentaliteit daar beviel me steeds minder,” zei een medewerker van het informatiecentrum.

Je kunt kiezen voor gemakkelijk comfort, maar ookvoor de vraag wat troost en veerkracht geeft als het leven niet zo vanzelfsprekend is. Het langzaam gaan over de smalle wegen inspireert mij om te zijn bij hen die op de breed lijkende wegen zoeken naar waardigheid en zin van leven. Was het een pelgrimstocht of een ´walk of wisdom?´ Of een schaamtetocht vanwege de misbruikverhalen…..?

Marinus van den Berg  

Documentatie: 

  • Geldersch Landschap en Geldersche  kastelen, 6 mooie wandelroutes Leur-Hernen-Bergharen
  • De Meerenburgh, Particuliere Woonzorgvoorziening, website www.meerenburgh.nl
  • Opgeven voor onze bijzondere openingsceremonie kan via deze link. De ceremonie is gratis, maar er is beperkt plaats.
  • Meer informatie over Marinus van den Berg: kijk hier